Etik gıda konusuna yaklaşmanın birçok yolu ve etik gıda seçimleri yapmanın birçok nedeni var. Bazıları bu değişikliği ahlaki nedenlerle, bazıları ise sağlıkları için yapar. Bu seçimi hangi sebepten yapıyor olursanız olun; etik beslenme, yemeğinizin nereden geldiğini, diğer insanlar, hayvanlar ve çevre üzerindeki etkisini bilinmesini gerektirir.
Etik gıda seçimleri yapmanın bazı basit yolları arasında adil ticareti desteklemek, yerel çiftçilerden satın almak ve gıdaları korumayı öğrenmek, bitki tüketimini artırarak et tüketiminizi sınırlamak ve organik, GDO'suz ürünler ve tahıllar ile işlenmemiş veya minimum düzeyde işlenmiş gıdalar satın almak yer alır.
Bu yazımızda, etik gıda seçimleri yapmak isteyenler için basit ve uygulanabilir yollardan oluşan bir liste hazırladık.
Size ve gezegene uygun, etik bir diyet seçin
Etik ve sürdürülebilir bir beslenme için somut kurallar yoktur. Bazı insanlar tüm hayvansal ürünleri öğünlerinden kaldırma ihtiyacı hissederken, diğerleri peynirin olmadığı bir dünyayı hayal bile edemezler. Önemli olan sizin için uygun yiyecekler arasında bir denge bulmak ve ardından bu seçimler için alabileceğiniz en etik kararları vermektir.
“Sağlıklı” yiyecek seçimlerini vejetaryen veya vegan seçimlerle karıştırmak yaygın bir durumdur. Gerçekten de birçok kişi vejetaryen veya vegan beslenmeye geçmenin otomatik olarak sağlıklı olduğunu düşünür. Ancak bu her birey için geçerli değildir.
Yediğiniz (kırmızı) et miktarını azaltın
Et ürünleri, özellikle sığır eti, çok etik olmayan bir gıda seçimi haline gelmiştir. Birçok araştırma sonucunda, özellikle et üretiminin, çevreye sebze yetiştirmekten çok daha fazla zarar verdiği ortaya çıkmıştır. Sadece hayvan yemi üretimi ve su kullanımı gibi konularda değil, aynı zamanda ulaşım, paketleme ve enerjide de bu zararlar görülmektedir.
Ayrıca genel olarak et ve hayvancılık endüstrileriyle ilgili bazı ciddi sorunlar da bulunmaktadır. Kimi çiftliklerin tutumları hayvan istismarına, gıda israfına, hastalık ve ölümden sorumlu olan sağlıksız koşullara yol açar. Tüm bunların nedeni, büyük ölçüde aşırı tüketimden kaynaklanır. Tüketilen et miktarının sonucu olarak et talebi sürdürülemez hale gelir.
Ancak, et tüketiminin azaltılmasından ya da tamamen kesilmesinden fayda sağlayacak olan sadece hayvanlar ve çevre değildir. Et alımı azaltılarak genel sağlıkta da önemli bir iyileşme görülebilir. Bu, özellikle kırmızı et için geçerlidir; çünkü kırmızı etin aşırı tüketiminde, obezite, yüksek tansiyon ve kalp yetmezliği başta olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Yediğiniz (çiğ) bitki miktarını artırın
Diyetilerde yer alan bitki bazlı gıdaların miktarını artırmak, herkes için sağlıklı olabilecek etik bir gıda seçimidir. İnsan vücudu sağlıklı kalmak için çoğu bitkilerde bulunabilen vitaminlere ihtiyaç duyar. Yemekler, küçük porsiyonlarda hayvansal ürünlerden oluşmalıdır; aksi takdirde, örneğin, B12 vitamini takviyesi hayati hale gelebilir. Tabak alanının geri kalanı meyve, sebze, tahıl ve baklagillere ayrılmalıdır.
Ayrıca, diyetlere daha fazla çiğ gıda eklemek de sağlıklı başka bir yoldur. Taze meyve ve sebzeleri pişirmeden, dondurmadan, kurutmadan veya başka bir hazırlık yapmadan yemek, yiyeceğinizden maksimum besin değeri elde etmenizi sağlar. Ayrıca çeşitli pişirme yöntemlerinden kaynaklanan enerji tüketimini de ortadan kaldırır. Kısacası, bitki tüketimini artırmak için atılan her adım, etik beslenme için bir kazanımdır. Bitki ağırlıklı diyetleri benimsemek, olumsuz çevresel etkileri azaltmaya yardımcı olur.
Organik ürünler satın alın
Et, süt veya sebze meyvede, en etik gıda seçenekleri organik seçeneklerdir. Organik et ve süt ürünleri tipik olarak hormon verilmeyen, doğal besinlerle beslenen ve serbest dolaşan hayvanlardan elde edilir. Organik ürünler daha temiz olma eğilimindedir çünkü sürdürülebilir tarım teknikleriyle ve pestisitler kullanılmadan yetiştirilirler.
Ancak organik ürünleri satın almak, sanıldığı kadar basit değildir. Ne yazık ki bazı şirketler, organik olduklarını iddia ettikleri ürünler ve sertifikaları hakkında eksik veya tüketicileri yanlış yönlendirecek bilgilere yer vererek “greenwashing” yani yeşil aklama yapmaktadır. Bu noktada, araştırma yapmak ve ürünleri daha sonra satın alma yöntemini tercih etmek daha sağlıklıdır. Etik gıda tüketimi, sadece bir tercih değil, aynı zamanda bir sorumluluktur. Ürün etiketlerini okuyarak, yerel üreticileri destekleyerek ve gıda israfını azaltarak siz de bu bilinçli tüketim hareketine katılabilirsiniz.