Sosyal ve duygusal öğrenme (SEL), öğrencilerin duygusal zekâsını ve kişilerarası becerilerini geliştirmeye odaklanan eğitimin önemli bir bileşenidir. Günümüzde, sosyal karmaşıklıkları yönetme ve duyguları yönetme yeteneği, akademik bilgi kadar önemlidir.
Peki SEL tam olarak nedir, eğitimciler ve ebeveynler buna neden öncelik vermelidir?
Sosyal ve duygusal öğrenme (SEL) nedir?
Sosyal ve duygusal öğrenme (SEL), çocukların ve yetişkinlerin duyguları anlamak ve yönetmek için gerekli bilgi, tutum ve becerileri edindiği ve etkili bir şekilde uyguladığı bir süreçtir. SEL ayrıca olumlu hedefler belirlemeyi ve bunlara ulaşmayı, başkaları için empati hissetmeyi ve göstermeyi, olumlu ilişkiler kurmayı ve sürdürmeyi, sorumlu kararlar almayı içerir.
SEL, beş temel yeterliliği kapsar: Öz farkındalık, öz yönetim, sosyal farkındalık, ilişki becerileri ve sorumlu karar verme. Bu yeterlilikler; bireylerin kendilerini daha iyi anlamalarına, başkalarıyla daha uyumlu çalışmalarına ve doğru kararlar almalarına yardımcı olur.
SEL neden önemlidir?
SEL'in sağladığı faydaları anlamak, çok yönlü bireyler yetiştirmek için kritiktir. SEL, öğrencilerin yalnızca akademik başarılarına değil, aynı zamanda uzun vadeli kişisel ve mesleki gelişimlerine de katkıda bulunur. Günümüzün eğitim ortamında SEL'in neden önemli olduğunu detaylıca inceleyelim:
Akademik performansı artırır
Araştırmalar, SEL programlarına katılan öğrencilerin akademik olarak daha iyi performans gösterme eğiliminde olduklarını göstermiştir.[1] SEL, öğrencilere genellikle akademik performansı engelleyebilecek stres ve kaygıyı yönetme becerilerini sağlar. Duygusal düzenleme ve problem çözme becerilerini geliştirerek öğrenciler, çalışmalarına konsantre olmak ve katılmak için daha iyi donanıma sahip olurlar. Pre K-12 (erken çocukluk dönemi, genellikle 3 yaşından 12. sınıfa kadar olan öğrenciler) genelinde dünya çapında 1 milyondan fazla öğrenciyi kapsayan yüzlerce çalışma, SEL'in öğrencilerin akademik başarısı üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğuna dair tutarlı kanıtlar sunar.[2] Hatta öğrencilerin akademik performansları, SEL'e katıldıktan yıllar sonra katılmayan öğrencilere göre ortalama yüzde 13 puan daha yüksek olduğu da başka bir araştırma sonucunda ortaya çıkmıştır.[3].
Ruh sağlığı açısından faydalıdır
Gençler arasında ruh sağlığı sorunlarının giderek yaygınlaştığı bir çağda SEL, psikolojik sağlığın desteklenmesinde hayati bir rol oynar. SEL aracılığıyla öğrenciler duygularını tanımayı ve yönetmeyi öğrenirler. Bu da depresyon ve anksiyete belirtilerinin azalmasına yol açar. Ruh sağlığına yönelik bu proaktif yaklaşımın uzun süreli olumlu etkileri olabilir. Erken Müdahale Vakfı’nın yaptığı bir araştırmaya göre, evrensel sosyal ve duygusal öğrenme (SEL) müdahalelerinin, gençlerin sosyal ve duygusal becerilerini geliştirme ve kısa vadede depresyon ve anksiyete belirtilerini azaltma konusunda pozitif kanıtlara sahip olduğunu ortaya çıkarmıştır.[4]
İletişim becerilerini geliştirir
Etkili iletişim, tüm ilişkilerin merkezinde yer alır. SEL programlar,ı öğrencilere düşünce ve duygularını açıkça ifade etmeyi ve başkalarını dinlemeyi öğretir. Bu beceriler yalnızca kişisel ilişkilerde değil, aynı zamanda ekip çalışması ve iş birliğinin önemli olduğu profesyonel ortamlarda da bireye avantaj sağlar.
Örneğin; SEL'e katılan öğrenciler, okullarında kendilerini daha güvende ve desteklenmiş hissederken, öğretmenleriyle daha olumlu ilişkiler kurduklarını ve okula aidiyet duygularının güçlendiğini ifade etmektedirler.[5]
Empatiyi ve sosyal farkındalığı geliştirir
Empati, bir başkasının duygularını anlama ve paylaşma yeteneğidir. SEL, öğrencileri başkalarının yerine geçmeye teşvik ederek şefkat ve anlayış duygusunu geliştirir. Bu gelişmiş sosyal farkındalık, okul ortamının içinde ve dışında kapsayıcı ve destekleyici toplulukların yaratılmasına yardımcı olur.
Akademik, Sosyal ve Duygusal Öğrenme İş birliği’ne (CASEL) göre SEL, tüm gençlerin ve yetişkinlerin duygularını yönetebildiği, kişisel ve kolektif hedeflerine ulaştığı, başkaları için empati hissettiği ve gösterdiği bir süreçtir. SEL’in empati ve sosyal farkındalığı geliştirmesine örnek olarak bir tarih öğretmeninin dersteki uygulamasını gösterebiliriz. Öğretmen hem ilk etapta bu görüşlere nasıl ulaştıklarını hem de belirli kararların neden alındığını anlamalarına yardımcı olmak için öğrencilerini kendilerini tarihin karşıt taraflarındaki kişilerin yerine koymaya teşvik ederek öğrencilerinin empatisini geliştirir. [6]
Kariyer hazırlığı
Günümüzde işverenler yalnızca teknik becerilere değil aynı zamanda güçlü kişilerarası becerilere sahip bireyler aramaktadırlar. SEL ise takım çalışması, liderlik ve problem çözme gibi nitelikleri geliştirerek öğrencileri iş piyasasında daha çekici adaylar haline getirir.
Yaşam boyu öğrenme ve uyarlanabilirlik
Hızla değişen bir dünyada uyum sağlama ve öğrenmeye devam etme yeteneği ihtiyacı yadsınamaz. SEL, öğrencileri zorlukları kucaklamaya ve deneyimlerinden ders almaya teşvik ederek büyüme zihniyetini teşvik eder. Bu uyum yeteneği yaşam boyu başarının ve tatminin anahtarıdır.
Sosyal ve duygusal öğrenme (SEL) yalnızca bir eğitim modeli değildir; bütünsel eğitimin temel unsurudur. SEL'in müfredata entegre edilmesiyle hem akademik hem de kişisel olarak çocuklar gelişmek için ihtiyaç duydukları becerilerle donatılabilirler.