Finansal Yönetim

Küçük ölçekli işletmeler ile büyük ölçekli işletmelerin finansal kaynak sağlama alternatifleri birbirinden farklıdır.

Bu bağlamda büyük ölçekli firmaların hisse senedi arz etme, tahvil bono gibi finansman tekniklerini daha çok kullandıkları bilinmektedir. Küçük ölçekli firmalar daha çok borç finansmanı, banka kaynaklı finansman, ortakların kaynakları gibi finansman alternatiflerini daha fazla kullanabildikleri bilinmektedir.

Bir işletmenin kısa vadeli varlıklarıyla kısa vadeli borçları arasındaki farkın (+) sonuç vermesi gerekir. Küçük ölçekli işletmelerde dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri net işletme sermayesi finansmanıdır. Net işletme sermayesi bir işletmenin kısa vadeli varlıklarıyla kısa vadeli borçları arasındaki farkı ifade etmektedir. Bu farkın (+) sonuç vermesi gerekir. Eğer sonuç negatif ise, o dönem için işletmenin kısa vadeli borçlarını kısa vadeli aktifleriyle karşılamayacağı ortaya çıkar. Bu alanda bir kontrol boşluğunun olması sık yapılan hatalardan biridir.

İşyerinin sahibi veya yöneticisi net işletme sermayesi hesaplarını iyi takip ve kontrol etmeli, değişimin neden kaynaklandığını analiz etmeli ve bu değişimin etkilerinin firmanın finansal durumunu nasıl etkilediğini tespit etmelidir. Bu amaca ulaşabilmek adına çalışma sermayesinin temel bileşenlerini özet bir biçimde incelemekte fayda olacaktır.

Nakit Değerler

• Vadesi geldiğinde ödenecek bedeller için nakit seviyesi yeterli midir?
• Nakit girişleri ile nakit çıkışları arasında zaman açısından nasıl bir ilişki sözkonusudur?
• En yüksek nakte ne zaman ihtiyaç duyulacaktır?
• Nakit açıklarının karşılanması için bankadan ne kadar tutarda borçlanmalıyım?
• Bu borçlanmayı ne zaman yapmalıyım?

Ticari Alacaklar

Hemen hemen tüm iş kollarında peşin satış dışında da satış, yani vadeli satış yapılır. Bu bedellerin etkin bir biçimde tahsil edilmesi bir firmanın işletme sermayesi için önem arzeder. Aksi takdirde firma nakit döngüsünü sağlayamama gibi bir risk içine girebilir. Bundan kaçınılması için bir firmanın alacak yönetimi kavramı ve bu kavram çerçevesinde pozisyonunu belirlemesi faydalı olacaktır. Alacak yönetiminde akla gelen temel konular şu şekilde özetlenebilir:

• Toplam satış rakamlarına oranlandığında alacakların seviyesi makul düzeyde midir?
• Alacakların tahsilinde ortalama hız ne kadardır?
• Hangi müşterilerim daha yavaş ödeme yapmaktadır?
• İhtiyaç duyulduğunda alacakların daha hızlı tahsil edilebilmesi için alınabilecek tedbirler nelerdir?

Stoklar

Sektörel özelliklere göre boyutu değişse de; stok kalemi bir firmanın bilançosunda ağırlıklı bir yere sahiptir. Stoklar konusunda kendi kendimize sormamız gereken soruları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Sektördeki özellikler incelendiğinde satış rakamları ile stoklar arasındaki seviye hangi düzeydedir?
• Firmamın stok düzeyi ile sektörümdeki diğer firmaların stok düzeyi arasındaki farklılık hangi seviyelerdedir?
• Satışını uzun süredir gerçekleştiremediğim, depomda raflarda bekletmek zorunda kaldığım ve sermaye yatırdığım stok malım var mı?
• Yeterli düzeyde stok tutmadığım için satışlarım etkileniyor mu, müşteri taleplerini karşılayabiliyor muyum?
• Stokların miktarını artırmak veya azaltabilmek için hangi tedbirleri almalıyım?

Ticari Borçlar

Nasıl bir firmanın satışlarının tamamını peşin tahsil edebilme imkanı olmadığı gibi, firmanın kendisinin de borçlarının bir bölümünü vadeli ödeme imkanı olabilir. Bu kalem de bir firma için önemli finansman kaynaklarından biri olabilir. Ticari borçlar kalemine ilişkin olarak soruları aşağıdaki biçimde organize etmek mümkün olabilir:

• Tedarikçilerime olan borçlarımla, toplam satın alma rakamı arasında makul bir düzey mevcut mudur?
• Borçlarımı ödeme politikam genel olarak bana zarar veya fayda getirecek biçimde midir? Bu politika alacaklılar nezdinde kredibilitemi nasıl etkilemektedir?
• Borçlarımı ödeme politikam bana daha fazla iskonto alma imkanı sağlamakta mıdır?
• Zaman boyutu açısından incelendiğinde; ticari borçlarımla ticari alacaklarım arasında nasıl bir denge sözkonusudur?