CRS ve FATCA Uygulaması

CRS Uygulaması

Türkiye’nin de üyesi olduğu OECD (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü), uluslararası bir organizasyon olarak, üye ülkelere ekonomik büyüme ve finansal istikrar açısından bilgi ve işbirliği desteği sağlamaktadır. Bu çerçevede, ülkelerin vergi tahsilatlarının kolaylaştırılması ve vergi kaybının önlenmesi bakımından ülkeler arası işbirliği ve otomatik bilgi değişimi esasına dayanan bir finansal bilgi değişim anlaşması (“MLI”) düzenlemiş ve bu anlaşma Türkiye’nin de dahil olduğu 100’e yakın ülke tarafından imzalanarak uygulamaya girmiştir.

"CRS" (Common Reporting Standards/Ortak Raporlama Standardı) adı verilen bu bilgi değişim süreci; finansal hesap tutan kurumlar vasıtasıyla (banka, aracı kurum, sigorta şirketleri vb.) diğer bir katılımcı ülkenin vergi mukimlerinin tespitini ve bu kişilerin mali bilgilerinin katılımcı ülke mali idareleri aracılığıyla ile karşılıklı olarak değişimini öngörmektedir.

Bu düzenleme, finansal kurumlardan müşterilerinin “vergi mukimi” olduğu ülkelerin tespitini ve belgelendirilmesini, daha sonra da diğer ülkelerde vergi mukimi olan bu kişileri finansal kurumlardaki hesaplarında bulunan varlık ve bu hesaplara ödenen finansal gelirlerini yıllık olarak bağlı oldukları mali idareye (T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı’na) raporlamasını istemektedir.

Türkiye bu uluslararası bilgi değişim anlaşmasını 20.05.2017 tarihli 7018 sayılı Kanun ile onaylayarak yasalaştırmış ve yürürlüğe koymuştur. Akabinde Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından tüm Finansal Kurumlara iletilen yazılı talimat ile 01.01.2017 tarihinde mevcut olan ve bu tarihten sonra yeni açılan tüm hesaplarda CRS kapsamında vergi mukimlik tespitinin yapılmasını ve raporlanmasını talep etmiştir.

Buna göre, Türkiye’de faaliyette bulunan tüm finansal kurumların; 01.01.2017 tarihi itibariyle açılan yeni hesap sahiplerinden, bu tarihten önce açılan hesaplardan da, müşterilerin iletişim bilgileri arasında (adres, telefon vb.) başka bir ülke bilgisi olanlardan, vergi mukimi olunan ülkeye ilişkin kişisel beyan istemeleri gerekmektedir. Hesap açılması sırasında bu beyanı vermemiş veya daha sonradan bilgilerinde değişiklik olmuş müşterilerin hesapları açık tutulmakla beraber, bir mektup gönderilerek kendilerinin vergi mukimi olduğu ülkeyi beyan edebilmeleri için mektup ekindeki formu doldurmaları talep edilmektedir. Talep edilmesine rağmen beyanda bulunmayan müşterilerin, adres bilgilerinde tespit edilen ülkelerde vergi mukimi olduklarının kabul edilmesi gerekmektedir.

“Vergi mukimi olmak” kavramı her ülke için farklılık gösterebilmekle beraber, Türkiye açısından; Türkiye’de yerleşmiş olanlar Türkiye’de vergi mukimidir. Yerleşmiş olmak; yasal ikametgahın Türkiye’de bulunmasını veya bir takvim yılında en az 6 ay süreyle devamlı Türkiye’de oturulmasını ifade etmektedir (geçici ayrılmalar hariç –belirli süreli iş akdi için başka ülkeye gidenler, hastalık vb. hallerle yurtdışında bulunanlar gibi-).

Başka ülkelerde vergi mukimi olanların, Gelir İdaresi Başkanlığınca 25.08.2020 tarihinde yayımlanan ve 08.06.2021 tarihinde güncellenen "Finansal Hesap Bilgilerinin Vergi Konularında Karşılıklı Olarak Otomatik Değişim Standardı Rehberi" dokümanını incelemelerini ve diğer ülkelerdeki vergi mukimlik durumlarının muhtemel etkileri için de bir Mali Müşavir ile görüşmelerinin yararlı olabileceğini hatırlatmak isteriz.

Müşteri Bilgi Beyan formuna ulaşmak için tıklayınız.

CRS Sıkça Sorulan Sorular ve Cevaplar

İngilizce olarak Common Reporting Standards”ın kısaltmasıdır. Türkçe olarak “Ortak Raporlama Standardı” anlamına gelir.

Müşterilerin vergi mukimi olduğu ülkeleri finansal kurumlara beyan etmelerini istenmektedir.

Finansal hesap tutan kurumların (banka, sigorta şirketleri, aracı kurumlar gibi), hesap sahiplerinin vergi mukimi oldukları ülkeleri tespit etmeleri ve belgelendirmeleri talep ediliyor. Akabinde Finansal Kurumlar tarafından, başka ülke vergi mukimi olan müşterilerinin kimlik, hesap bakiyeleri, finansal varlık satış hasılatı ve finansal gelir bilgilerinin Gelir İdaresi Başkanlığına yıllık olarak raporlanması gerekmektedir.

OECD ülkeleri, kendi vergi mükelleflerinin başka ülkelerdeki varlık ve gelirlerini tespit etmek istemektedirler. Bu şekilde vergi kayıp ve kaçağı ile mücadele etmek amaçlanmaktadır. Bunun sağlanması amacıyla üye ülke mali idareleri, birbirleriyle otomatik bilgi değişimi yapmak, kendi ülkelerinde bulunan finansal kurumlarda hesap sahibi olan diğer ülke vergi mukimlerinin bilgilerini karşılıklı değişmek istemektedirler. Bunu gerçekleştirmek için üye ülkeler ortak bir anlaşma imzalayarak ve bu anlaşmaları yasa haline getirerek bu süreci uygulamaya geçirmektedir.

Hesap sahibinin kimlik, vergi no ve adres bilgileri, hesabın(larının) yıl sonu veya kapanış bakiyesi, hesaba ödenen faiz, temettü, finansal türev gelirleri türündeki gelirler, menkul kıymet ve varlık satış hasılatı gibi bilgiler iletilecektir.

Ülke Mali İdareleri, kendilerine diğer CRS katılımcısı ülkeden gelen bilgileri, yapılan vergi beyanlarının kontrolü amacıyla kullanabilirler. Bu durumda başka bir ülkede gelir elde eden bir banka müşterisi, vergi mukimi olduğu diğer ülkede bu kazancı beyan etmek durumunda ise ve bu beyan yapılmamış ise, bu bilgi değişimlerinden sonra vergi idaresince yapılmamış olan beyanlar sorgulanabilir.

Vergi mukimliği, esas olarak yerleşik olunan ülkede oluşmaktadır. Yerleşme ise, ikamet edilen ülke veya bir takvim yılında devamlı olarak en az 6 ay süreyle oturulan ülke olarak belirlenebilir. Ancak bu belirleme Türkiye Vergi yasalarında yer alan belirleme olup, her ülkenin ayrı tanımlama yapması mümkündür.

Vergi mukimi olunan ülke bir kişinin tüm dünya gelirlerini vergileme yetkisine sahip olan ülkedir. Ülkemizde bu ifade tam mükellef vergilemesine tabi kişi olarak da ifade edilmektedir.

Banka tarafından hazırlanmış olan Kişisel Beyan Formu (bu form Banka tarafından gönderilen beyana davet mektubu ekinde yer almaktadır, ilaveten Banka web sitesinden de ulaşılabilir) tam olarak doldurulup, imzalanarak, bu formun en yakın Şubeye teslim edilmesi ile beyanda bulunulmuş olur. Formlar, istenen zorunlu bilgilerin tamamının doldurulması ve imzalanması halinde geçerli olabilmektedir.

Evet, vergi mukimlik beyanına ilişkin Kişisel Beyanınızın mutlaka imzalanması gerekmektedir. İmzasız mukimlik beyanları geçerli değildir.

Mukimi olduğunuz ülke mali idaresi ile görüşmeli ve en kısa zamanda temin ederek işlemlerinizi yürüttüğünüz bankamız şubesine iletmelisiniz. Ancak, Form vergi numarasız olarak da doldurulabilir. Bu durumda vergi numarasının verilememe gerekçesinin form üzerinde mutlaka belirtilen seçeneklerden biri ile gerekçelendirilmesi gerekmektedir. Vergi numarasının daha sonradan öğrenilmesi halinde, bu numarayı Şubenize yazılı olarak bildirebilirsiniz.

İlk hesap açılışında başka bir ülke adres bilgisi verildiğinde, Şube tarafından Kişisel Beyan Formunuz tarafınızdan verilen bilgilere göre otomatik olarak oluşturulacak ve imzalamanız için size verilecektir. Bu aşamada imzalayıp Formu verebileceğiniz gibi, daha sonra da Formu kendiniz doldurup imzalayarak verebilirsiniz. İlk hesap açılışında Türkiye vergi mukimliği beyan edilmiş ve başka bir ülke adresi bilgisi beyan edilmemiş ise, Kişisel Beyan formu sadece başka ülke adres bilgisi içeren bir bilgi değişimi yapılması halinde talep edilmektedir. Hesap açılış sırasında Şube’nize söz konusu Form tarafınızdan verilmemiş ise, hesap açılışını veya adres bilgi değişikliğinizi takip eden 60 gün içinde herhangi bir şubemize imzalı beyan formunu teslim etme imkânınız bulunmaktadır. 60 günlük süre içinde beyanın gerçekleştirilmemesi halinde adresinize otomatik olarak bilgilendirme mektubu (beyana davet yazısı) ve ekinde vergi mukimlik beyanına ilişkin kişisel beyan formu gönderilecektir. Bu mektup tarihinden itibaren 30 günlük sürede beyan yapılmadığı takdirde Banka kayıtlarında yer alan ülke bilgilerine göre vergi mukimlik durumunuz belirlenmiş olacaktır.

Mukimlik beyanını; ikametgah/yerleşim belgesi (adrese dayalı yerleşim adres bilgisi de geçerlidir), vergi mukimlik belgesi, pasaport, yerleşim yerini gösteren bir kimlik belgesi ya da başka bir resmi bir belge, adınıza kayıtlı elektrik, su, telefon gibi abonelik faturaları ile belgelendirebilirsiniz.

Mukimlik beyanında bulunulmaz ise Banka olarak hangi ülkede mukim olunduğu hesap sahibi tarafından daha önce iletilmiş olan adres ülke bilgilerine bakılarak belirlenmek zorundadır. Bu sebeple en doğru bilgi kaydı için tarafınızdan bir mukimlik beyanında bulunulması büyük önem taşımaktadır.

Adres ve ikametgah bilgileri, telefon numarası, uyruk, doğum ülkesi bilgileri incelenir.

Vergi mukimlik durumuna ilişkin kişisel beyanı, herhangi bir zamanda Şubenize ileterek vergi mukimlik ülke bilgisi her zaman güncellenebilir. Kayıtlarda bulunan size ait ülke adres bilgilerinden farklı bir ülkenin vergi mukimi olunduğunun bildirilmesi halinde, yapılan beyana ilaveten bu ülkede vergi mukimi olunduğunu teyit eden bir belgenin de iletilmesi gerekmektedir.

Bankaya vergi mukimliğine dair herhangi bir beyanda bulunulmadığı durumda, vergi mukimlik durumunuzla ilgili adres bilgilerinden hareketle nihai belirleme yapılmadan önce Banka tarafından, öncelikle bir mektupla durum bildirilmekte ve kişisel beyanda bulunarak doğru ülke bildiriminde bulunulmasına imkân verilmektedir. Belirtilen sürede (en geç 90 gün) kişisel beyanda bulunarak bilgilerinizi doğrulayabilirsiniz.

Eğer beyan ettiğiniz mukimlik ülkesini teyit eden bir adres belgesi iletilmez ve bankanın diğer bilgilerden bu beyanın doğruluğuna kanaat getirmesine imkân verecek bir veri yok ise, bu beyanı kabul etmeme hakkı bulunmaktadır. Bu durumda müşteri temsilciniz yeniden beyanda bulunmanızı veya beyan edilen adrese ait bir teyit edici belge sunmanızı talep edebilir. Belgeye dayalı bir beyanda bulunulmaz ise, Bankanın tespit edilen tüm adres ülkelerinin tamamı için vergi mukimliği belirlemesi yapması gerekmektedir.

FATCA Uygulaması

Hem finansal sistemin hem de müşterilerimizin çıkarlarının korunması ve uzun vadeli güvenlerinin sağlanması maksadıyla finansal düzenleyiciler, hükümetler ve bankalar tarafından pek çok önemli değişiklik ya da düzenleme yapılmaktadır.

Bu düzenlemelerden biri de, 1 Temmuz 2014'te yürürlüğe giren Yabancı Hesaplar Vergi Mevzuatına Uyum Yasası'dır (FATCA). Bu yasa, ABD vatandaşlarının, kendilerine ait gelir ve varlıkların ABD'de vergilendirilmesinden kaçınmak maksadıyla bankaları ve diğer finans kuruluşlarını kullanmalarını önlemek suretiyle vergi uyumluluğunu güçlendirmek için ABD Hazine Bakanlığı (Hazine) ve ABD Yurtiçi Gelirler Dairesi (IRS) tarafından yürürlüğe konmuş yeni bir mevzuat unsurudur.

FATCA mevzuatı dünya genelinde 1 Temmuz 2014’den itibaren geçerli olmak üzere oluşturulmuştur.Bununla birlikte, ABD ile diğer ülkeler arasında imzalanan ikili anlaşmalara göre, uygulamaya ilişkin geçiş tarihleri ülkelere göre farklılaşabilmektedir. ABD ile Türkiye arasında imzalanan ikili anlaşma 14 Haziran 2021’de yürürlüğe girmiştir.

ABD’de vergi mükellefi olan ve belirli göstergelerle (adres, telefon, uyruk, doğum yeri vb.) eşleşen müşterilerimizin durumlarını Bankamıza beyan etmeleri gerekmektedir. Müşterilerimizin talep edilen gerekli bilgi ve belgeleri tam, doğru, eksiksiz ve zamanında paylaşması, hatalı/eksik bilgi ve belge paylaşımı yapmaması düzenleme kapsamında yetkili kurumlar tarafından müşterilerimize uygulanabilecek olası yaptırımların önüne geçilebilmesi açısından azami önem taşımaktadır.

FATCA uygulamaları kapsamında ABD göstergesi olup da müşteri bilgi beyanı vermeyen müşterilerimiz uyumsuz statüde değerlendirilecek olup, Gelir İdaresi Başkanılığının talepleri doğrultusunda banka hesap bilgileri raporlamaya konu edilebilecektir.

FATCA raporlaması kapsamında 2021 yılına ilişkin bilgileri kapsayan ilk bildirim 2022 yılında Gelir İdaresi Başkanlığı’na yapılmıştır. 2014 ile 2020 yıllarına ilişkin 7 yıllık dönemi kapsayan bilgilerin bildirimi ise 2022 yılına ilişkin verilerle birlikte 2023 yılında yapılmıştır.

Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinde yer alan FATCA Anlaşmasıyla İlgili Sıkça Sorulan Sorular | Gelir İdaresi Başkanlığı (gib.gov.tr) adresinden detaylar hakkında bilgi alabilirsiniz.

CRS ve FATCA uygulaması ilave bilgiler için Müşteri Temsilcinizle ve/veya Mali Müşavirinizle irtibata geçebilirsiniz.

Müşteri Bilgi Beyan formuna ulaşmak için tıklayınız.